Informacje ogólne
W odniesieniu do cudzoziemców przybywających do Niemiec obowiązują szczególne regulacje prawne dotyczące pobytu. Przy czym za cudzoziemca uważany jest każdy, kto nie jest Niemcem.
Uwaga: Poniższe informacje nie obowiązują wysiedleńców, ponieważ wraz z powrotem do Niemiec ludzie ci uznawani są za Niemców w rozumieniu Ustawy Zasadniczej. Wyczerpujace informacje dla tej grupy są dostępne u pełnomocnika Rządu Federalnego ds. wysiedleńców i mniejszości narodowych pod adresem 
www.aussiedlerbeauftrager.de lub www.bmi.bund.de.
Przy tym prawne warunki ramowe nie są takie same dla wszystkich cudzoziemców przybywających do Niemiec. Prawo pobytu różni się zarówno w zależności od tego, skąd dana osoba pochodzi (np. z innego kraju UE) jak i od tego, z jakich powodów przybywa do Niemiec (np. jako uchodźca szukający ochrony, jako pracobiorca, czy osoba chcąca studiować w Niemczech).
Fundamentalna jest różnica pomiędzy tzw. obywatelami UE i „obywatelami państw trzecich“:
Obywatelami UE są obywatele innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Obywatele ci – oraz członkowie ich rodzin, również z państw trzecich – na mocy prawa UE mają szczególnie korzystny status (zob. rozdział 
Obywatele UE i członkowie ich rodzin). Obywatele Lichtensteinu, Islandii i Norwegii mają zasadniczo takie same prawa jak obywatele UE. W rezultacie obywatele Szwajcarii traktowani są w sposób porównywalny z obywatelami UE.
Obywatelami państw trzecich są obywatele wszystkich innych państw. W odniesieniu do nich narodowa ustawa o cudzoziemcach ma zasadniczo nieograniczone zastosowanie (wyjątki istnieją jednak np. dla obywateli tureckich, którzy na podstawie szczególnych praw dostępu do rynku pracy mogą również wywodzić uprzywilejowaną pozycję pod względem prawa pobytu. Jeśli chodzi o grupę obywateli państw trzecich ważne jest zasadnicze rozróżnienie pomiędzy cudzoziemcami przybywającymi do Niemiec w poszukiwaniu ochrony przed prześladowaniem, a cudzoziemcami przybywającymi do Niemiec z innych powodów.
Uwaga: Ten, kto szuka w Niemczech ochrony przed prześladowaniem, w celu uzyskania ochrony musi z reguły przejść postępowanie w sprawie udzielenia azylu. Podczas postępowania w sprawie udzielenia azylu cudzoziemcy mają pozwolenie na pobyt i podlegają szczególnym ograniczeniom. Niniejszy tekst nie zajmuje się postępowaniem w sprawie udzielenia azylu i szczególnymi ograniczeniami podczas tego postępowania. Osoby szukające informacji na temat postępowania w sprawie udzielenia azylu mogą zwrócić się do Federalnego urzędu ds. uznania zagranicznych uchodźców (www.bafl.de), organizacji Pro Asyl (www.proasyl.de) lub ośrodków poradnictwa organizacji charytatywnych.
Drukowanie: