Sosyal Sigortalar

Tüm çalışanlar yasal olarak hastalık veya kaza, işsizlik, düşkünlük, sakatlık ve yaşlanma gibi rizikolara karşı zorunlu sigortalıdır. Sosyal sigortalar toplumumuzda sosyal güvenliğin garantisidir. Almanya’daki sosyal sigorta sistemi üzerine bilgileri çeşitli dillerde basılmış olan ‘Soziale Sicherung im Überblick’ (Özetle Sosyal Güvenlik) broşüründen alabilirsiniz. Bu broşür ve diğer bilgileri ‘Federal Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan’ ve ilgili İnternet sitesinden www.bmgs.bund.de temin edebilirsiniz. Tüm çalışanlar yasal olarak zorunlu sigortalıdır. Sosyal sigortalar beş temel direkten oluşur:

Hastalık Sigortası

Hastalık sigortası hastalık, hamilelik ve doğum durumlarında gerekli masrafları karşılayarak yardım sağlar. Bu yardımlar, eğer sigortalının eşi ve çocuklarının kazançları yoksa veya çok azsa, onlar için de geçerlidir. Sigortalılar hangi hastalık sigortasına üye olunacağını serbestçe seçerler. Bu sigortalardan bazıları şunlardır: Genel mahalli sigortalar, yedek sigortalar, iş yeri sigortaları veya loncalar hastalık sigortaları. Hastalık sigortaları, primlerin miktarı ve yardımların kapsamı açısından birbirlerinden fazla bir farklılık göstermezler. Sigorta yardımlarının temel kapsamı yasal olarak tespit edilmiştir. Belli bir kazanç sınırına kadar, tüm çalışanlar için sigorta yaptırmak zorunluluğu vardır. Belli bir yüksek kazanç sınırından sonra yasal bir hastalık sigortasına üyelik zorunlu değildir. Buna alternatif olarak özel bir hastalık sigortasına üye olunabilir.

Ayrıntılı bilgiler için, bkz. www.gkv.info, www.die-gesundheitsreform.de/presse/publikationen/broschueren/index.html.

Emeklilik Sigortası

Emeklilik sigortası yaşlılıkta uygun bir yaşam standardının temel güvencesidir. Çalışanların dışında örneğin meslek eğitimi görenler ve serbest çalışanların belli grupları da sigortalıdır. Emeklilik sigortasının ana görevi

• Sigortalılara, dul ve yetimlere emeklilik ödemelerini yapmak
• Tıbbi ve mesleki rehabilitasyon tedbirlerini inceleyip uygulamaktır.

Emeklilik hakkına sahip olmak için belli koşulları yerine getirmek gereklidir. Sigortalının belirli bir yaşa gelmiş (yaş sınırı), belirli bir süre sigortalı bulunmuş (bekleme süresi) ve emekli olmak için başvuru yapmış olması gerekir. Emeklilikle ilgili ödemeler genel olarak 65 yaşını doldurduktan sonra yapılır. Önceden veya sonradan emekli olmak da mümkündür. Kısmi emekli aylığı, çalışma yeteneğinin azalması nedeniyle emeklilik ve ölüm nedeniyle ödenen emeklilik aylıkları (dul ve yetim emekliliği) konularında Federal Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan bilgi alabilirsiniz.

Ayrıntılı bilgiler için, bkz. www.renteninfo-online.de, www.bfa.de, www.lva.de.

Dayanışma ilkesine dayalı yasal emeklilik sigortası, yaşlılıkta normal bir yaşam standardını sağlamak için ek ferdi yaşlılık tedbirleriyle desteklenmektedir. Devlet tarafından teşvik edilen bu özel veya işletme ek emeklilik sigortası konularında örneğin ‘Tüketici Danışmanlıkları’ndan bilgi edinilir.

Bakım Sigortası

Bakım sigortası bakıma muhtaç duruma gelindiğinde başvurulabilecek bir sigorta güvencesidir. Ödenen sigorta primleri sayesinde sigortalılar, evde veya bakımevinde yardım görme masraflarının karşılanması hakkını kazanırlar.

İşsizlik Sigortası

İşsizlik sigortası işsizlik durumunda maddi yardım sunar ve aktif istihdam politikası uygular. Kim işsiz ise, işsiz olduğunu kişisel olarak bildirmişse, yeterli süre işsizlik sigortasına prim ödemişse, işsizlik parası alma hakkını kazanır. Federal Çalışma Dairesi çalışana ve de işverene hitap ederek çeşitli destek ve iş bulma yardımları yoluyla iş pazarında mümkün olduğu kadar fazla kişiye iş olanağı yaratmaya çalışır.

Ayrıntılı bilgiler için, bkz. www.arbeitsagentur.de, www.bmwa.bund.de, www.arbeitsmarktreform.de.

Kaza Sigortası

Yasal kaza sigortası meslek icra ederken olabilecek iş kazalarının veya meslek hastalıklarının parasal masraflarını karşılar ve bu konularda emniyet tedbirleri (kazalardan korunma) ve rehabilitasyon yardımları sunar.

Uluslararası Sosyal Sigorta

Sosyal sigorta hakkındaki Alman yasaları, sigorta yardımlarının sadece Almanya içinde ödenmesini öngörüyor. Diğer taraftan, sosyal sigorta yardımları konusundaki bazı haklar yurt dışında da geçerli olabilirler. Bu durumda uluslararası veya karşılıklı sosyal sigorta antlaşması yardım konusuna açıklık getirir. Bu nedenle Avrupa Birliği’nde uygulanan yasaya göre, sosyal ödemeler birliğe üye tüm ülkelerde geçerlidir ve örneğin hastalık sigortası ile ilgili yardımlar hasta kişi ve aile üyeleri için güvence altında olmalıdır. Öte yandan sosyal sigorta antlaşması Avrupa Birliği’ne üye olmayan bir dizi ülkeyle ve Avrupa dışındaki ülkelerle de yapılmıştır. Gerek Avrupa Birliği’nin düzenlemeleri gerekse kısmen sosyal sigorta anlaşmaları çok geniş kapsamlıdır. Bunların en önemlileri hastalık, maluliyet ve yaşlılık yardımları, dul ve yetim aylıkları, iş kazaları ile meslek hastalıkları dolayısıyla yapılan yardımlarla ilgili olanlardır. Uluslararası düzenlemeler iki görüşten hareket etmektedir:

• Düzenlemelerin söz konusu olduğu kişiler sosyal hakları itibariyle ilke olarak eşittir.
• Bir üye ülkede veya anlaşmalı ülkede oturmak, başka bir üye ya da anlaşmalı ülkede oturmakla ilke itibariyle eşittir.