Dzieci i młodzież

Zainteresowanie rodziców tym, co ich dzieci robią w przedszkolu lub w szkole, jest nad wyraz pożądane. W wielu przedszkolach istnieją np. „rady rodziców“, w szkołach w celach informacyjnych regularnie odbywają się zebrania rodziców. Klasowe i szkolne komitety rodzicielskie dają możliwość aktywnego udziału w życiu szkoły, do której uczęszczają ich dzieci. Również uczniowie powinni wykazać się zaangażowaniem: wybierają oni przewodniczącego klasy, samorząd uczniowski i przewodniczącego szkoły“.

Zasiłek rodzinny

Rodzice posiadający dzieci otrzymują na nie specjalny zasiłek. Wysokość zasiłku jest uzależniona od ilości dzieci. Zasiłek rodzinny jest wypłacany również osobom nie pracującym. Wniosek o zasiłek rodzinny należy złożyć w kasie rodzinnej urzędu pracy lub u pracodawcy.

Uwaga: Informacje na temat państwowego zasiłku na dzieci lub zasiłku wychowawczego można znaleźć w broszurze „Staatliche Hilfen für Familien“ (Pomoc państwowa dla rodzin), wydanej przez Federalne Ministerstwo ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży oraz punktach poradnictwa znajdujących się w Państwa mieście.

www.bmfsfj.de

Przedszkole

Każde dziecko powyżej 3 roku życia ma zagwarantowane miejsce w przedszkolu. Powinno się to wykorzystać, ponieważ w przedszkolu („Kita“) dzieci znajdują przyjaciół i kolegów i mają szansę, nauczyć się niemieckiego podczas zabawy. Rodzice muszą partycypować w kosztach opieki przedszkolnej: wysokość opłaty za przedszkole jest uzależniona od dochodu. Większość miejsc obejmuje tzw. opiekę przedpołudniową (od rana do południa). Około 30 procent miejsc przypada na opiekę całodniową. Przedszkola prowadzone są przez miasta i gminy, kościoły i organizacje charytatywne. Poza tym są przedszkola organizowane przez rodziców oraz przedszkola zakładowe w większych przedsiębiorstwach. Aby znaleźć dla dzieci miejsce w przedszkolu w pobliżu miejsca zamieszkania powinno się zasięgnąć informacji możliwie jak najwcześniej. Informacje można uzyskać w ratuszu, wzgl. w administracji miasta.

Dzieciom do 3 roku życia nie gwarantuje się opieki. Miejsc w żłobkach („Krippen-Plätze“) jest bardzo mało. Im wcześniej zaczniemy dowiadywać się o możliwości opieki w żłobku, tym większe są szanse, że otrzymamy takie miejsce.

Ponadto w wielu krajach związkowych istnieją grupy przygotowujące do nauki w szkole. Szkoły podstawowe oferują możliwość przygotowania się do nauki szkolnej podczas rocznych zajęć w „zerówce“: poprzez naukę połączoną z zabawą dzieci mogą również tutaj pogłębiać swoją znajomość języka niemieckiego. Zajęcia te trwają tylko do południa i są bezpłatne.

Szkoła

Wszystkie dzieci w Niemczech objęte są obowiązkiem szkolnym. W 16 krajach związkowych obwiązują różne przepisy dotyczące szkolnictwa, jednak z reguły dzieci rozpoczynają naukę w szkole w wieku 6 lat. Po spełnieniu określonych warunków można składać wnioski o wcześniejsze, bądź późniejsze rozpoczęcie nauki szkolnej. Dokładnych informacji o tych przepisach udzielają lokalne urzędy szkolne. Nowy rok szkolny rozpoczyna się w Niemczech zawsze po wakacjach.

W większości szkół nauka trwa do południa, a w ciągu pierwszych dwóch lat nauki szkolnej dzieci uczą się tylko przez kilka godzin przed południem. Jednak są też szkoły, które oferują zajęcia popołudniowe. Jeśli dzieci potrzebują szczególnej pomocy, gdyż np. niedawno przybyły do Niemiec, to szkoły służą pomocą. Te dodatkowe zajęcia często są nazywane „Förderunterricht“, „Nachhilfe“ lub „Hausaufgaben-Hilfe“. Informacji o takich dodatkowych zajęciach udzielają również organizacje charytatywne.

Dzieci uczęszczają do szkoły przynajmniej przez 9 lub 10 lat. Mogą też dalej chodzić do szkoły, by zdać maturę. Jeśli ma się ukończone 16 lat, można też rozpocząć naukę zawodu.

Szkoła podstawowa („Grundschule“): w wieku od 6 do 10 , wzgl. 12 lat dzieci chodzą do szkoły podstawowej. Nauka w szkole podstawowej trwa 4 lata (Klasy 1 do 4); w niektórych krajach związkowych jest to 6 lat. Po szkole podstawowej są różne możliwości dalszej nauki: szkoła główna („Hauptschule“), szkoła realna („Realschule“), gimnazjum („Gymnasium“) i szkoła łączna („Gesamtschule“). W szkole łącznej uczą się uczniowie osiągający różne wyniki. Właściwy rodzaj szkoły uzgadnia się wraz z nauczycielami. Możliwa jest zmiana jednego rodzaju szkoły na inny.

Szkoła główna i szkoła realna: szkoła główna z reguły obejmuje naukę od 5 do 9 klasy. Do szkoły realnej uczniowie z reguły uczęszczają od 5 do 10 klasy. Po szkole głównej lub szkole realnej następuje przeważnie nauka zawodu, nauka w szkole zawodowej przygotowującej do specjalnych zawodów (np. szkoła handlowa) lub zmiana szkoły na gimnazjum.

Młodzież i nauka zawodu

W 9-tej lub w 10-tej klasie wyjaśnia się w szkole, jak młodzież może nauczyć się zawodu. Informacje na temat kształcenia zawodowego są również dostępne w punktach poradnictwa urzędów pracy, w centrach informacji zawodowej „Berufsinformationszentren“ (BIZ) lub w organizacjach charytatywnych i punktach poradnictwa edukacyjnego. Uczniowie, którzy większą część nauki szkolnej ukończyli poza terenem Niemiec, mogą w czasie nauki zawodu uzyskać szczególną pomoc (tzw. „ausbildungsbegleitende Hilfen“) lub uczęszczać na kursy przygotowawcze w specjalnych ośrodkach kształcenia.

Muzyka i sport

Jeśli dzieci i młodzież interesują się szczególnymi formami spędzania czasu wolnego – jak np. sport, muzyka itd. – mogą zasięgnąć w ratuszu informacji na temat dostępnych ofert. Często informacje takie znajdują się również w prasie lokalnej. W wielu miastach istnieją młodzieżowe szkoły muzyczne („Jugendmusikschulen“) oferujące naukę dla dzieci i młodzieży. W związku sportowym („Sportbund“) można uzyskać informacje na temat klubów sportowych. Również ośrodki kształcenia wieczorowego posiadają oferty spędzania czasu wolnego dla dzieci, np. kursy malarstwa lub majsterkowania.

Telewizja

Prawie wszystkie stacje telewizyjne nadają programy dla dzieci. Jeden z najbardziej znanych programów - „Die Sendung mit der Maus“ – jest nadawany od 30 lat. Ponadto bardzo popularna jest również audycja „Löwenzahn“. Pierwszy z tych programów można znaleźć w Internecie pod adresem www.wdrmaus.de. „Kinderkanal“ (w skrócie „KiKa“) jest szczególną stacją telewizyjną dla dzieci. KiKa jest stacją niekomercyjną prezentującą wiele pedagogicznych programów dla dzieci.

Książki i bajki

Odpowiedź na pytanie, kto to jest Janosch, Tiger-Ente lub Kasten-Frosch, można bardzo szybko znaleźć w księgarni: jeden z najbardziej znanych pisarzy dla dzieci, Janosch, napisał wiele książek dla dzieci i sam wykonał do nich ilustracje.

Tradycyjne historie i bajki dla dzieci to na przykład dzieła zabrane braci Grimm („Jaś i Małgosia“, „Czterej muzykanci z Bremy“, „Czerwony kapturek“, „Gwiezdne talary“, „Roszpunka“, „Król Drozdobrody“, „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków“, „Śpiąca królewna“).

Znane są także historyjki obrazkowe Wilhelma Busch’a. Jedno z jego najbardziej znanych dzieł to „Max und Moritz“.

Ochrona młodzieży

Osobna ustawa o ochronie dzieci i młodzieży w życiu publicznym określa m.in. co wolno, a czego nie wolno robić dzieciom i młodzieży bez nadzoru rodziców. I tak na przykład zakaz palenia papierosów dotyczy dzieci poniżej 16-go roku życia. Młodzieży poniżej 16-go wzgl. 18-go roku życia nie wolno sprzedawać alkoholu (jest to uzależnione od zawartości alkoholu w danym napoju). Zgodnie z tą ustawą dzieci i młodzież poniżej 16-go, wzgl. 18-go roku życia mogą wieczorem po godz. 22.00 przebywać w miejscach publicznych tylko po spełnieniu określonych warunków (np. w dyskotekach). Dokładne informacje można uzyskać w urzędach ds. młodzieży.