Zapłata, wynagrodzenie i dochód
Istnieją różne określenia na pieniądze, które pracobiorca otrzymuje za swoją pracę: zarobek, dochód, pensja, wynagrodzenie zapłata. W tym podręczniku posługujemy się pojęciami „dochód“ i „wynagrodzenie“. W umowie o pracę z reguły uzgadnia się dochód brutto, przy czym nie zawsze musi być podana konkretna kwota, lecz może też być zawarte odniesienie do odpowiedniej grupy wynagrodzenia w zbiorowym układzie pracy. Od dochodu brutto potrąca się podatki i składki na ubezpieczenie społeczne, które są odprowadzane bezpośrednio przez pracodawcę. Wypłacany jest więc dochód netto. Dochód netto i brutto podany jest w „rozliczeniu wynagrodzenia“.
Składki na ubezpieczenie społeczne
Prawo do ochrony ubezpieczeniowej na wypadek choroby lub wypadku, bezrobocia, starości, konieczności opieki i inwalidztwa opiera się w ubezpieczeniu społecznym na składkach ubezpieczeniowych opłacanych przez pracobiorców i pracodawców i po części na dotacjach federalnych. Składki, które muszą być co miesiąc opłacane na ubezpieczenie na wypadek choroby, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia, ubezpieczenie emerytalne i pielęgnacyjne, nazywa się składkami na ubezpieczenie społeczne (Sozialabgaben). Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne jest uzależniona od dochodu. Składki te w połowie są opłacane przez pracodawcę i w połowie przez pracownika. Udział pracownika jest automatycznie potrącany z wynagrodzenia a pracodawca musi przekazać te składki ubezpieczycielom.
Podatki
Podatek dochodowy
Opodatkowaniu podlega wynagrodzenie brutto. Stawka podatku zależy od wysokości wynagrodzenia (podatek progresywny). Poza tym w zależności od stanu cywilnego podatnik jest klasyfikowany do jednej z sześciu tzw. „klas podatkowych“ („Steuerklassen“) (I-VI). Klasa podatkowa zależy m.in. od tego, czy podatnik jest stanu wolnego, czy zawarł małżeństwo, czy ma dzieci czy jest „drugą osobą zarabiającą“ („Zweit-Verdiener“). Pewne połączenia klas podatkowych mogą być sensowne w szczególności wówczas, gdy w jednym gospodarstwie domowym oboje małżonkowie posiadają dochód podlegający opodatkowaniu. Dane dotyczące klasy podatkowej i dzieci są naniesione na karcie podatkowej, którą otrzymuje się od administracji miejskiej.
Karta podatkowa jest przechowywana u pracodawcy, który wpisuje do niej Państwa wynagrodzenie oraz inne dane. Podatki są co miesiąc automatycznie potrącane od wynagrodzenia brutto. Wraz z zeznaniem podatkowym („Lohnsteuerjahresausgleich“) („roczne wyrównanie podatku dochodowego“) co roku trzeba przedłożyć w urzędzie skarbowym kartę podatkową za poprzedni rok. Przy rocznym wyrównaniu podatku dochodowego rozlicza się wszystkie dochody uzyskane w poprzednim roku (np. również odsetki i wpływy z najmu) oraz zapłacone podatki. Poza tym istnieją kwoty wolne tzw. „Freibeträge“ oraz wiele możliwości odliczania wydatków od podatku. Dlatego też w niektórych przypadkach przy rocznym rozliczeniu podatku otrzymuje się zwrot pieniędzy z urzędu skarbowego.
Niemiecki system podatkowy jest skomplikowany, lecz w niektórych sytuacjach warto zasięgnąć informacji w stowarzyszeniu wykonującym roczne rozliczenie podatku dochodowego lub u doradcy podatkowego. Również urzędy skarbowe są zobowiązane do udzielania informacji.
Bliższe informacje na ten temat uzyskacie Państwo w miejscowym urzędzie skarbowym lub u doradcy podatkowego oraz w Internecie pod adresem www.finanzamt.de. Na stronie www.bundesfinanzministerium.de Federalne Ministerstwo Finansów udostępnia broszurę „Podatki od A do Z“ („Steuern von A bis Z“).
Podatek kościelny
Jeśli ktoś należy do Kościoła katolickiego lub ewangelickiego, płaci w Niemczech podatek kościelny. Członkowie gmin żydowskich płacą żydowski podatek wyznaniowy, będący odpowiednikiem podatku kościelnego. Nie pobiera się podatków na rzecz innych wspólnot religijnych.